Potrzeba ozdabiania ciała biżuterią pojawiła się prawdopodobnie u zarania dziejów człowieka – liczące około 100 000 lat znaleziska przedziurawionych muszli są prawdopodobnie pierwszą odnalezioną zachowaną biżuterią. Świadczy to o tym, jak ważną dla ludzi rolę, od początku naszego istnienia, odgrywa potrzeba upiększania siebie poprzez biżuterię.
Biżuteria - rówieśniczka homo sapiens
Biżuteria miała i nadal ma różne funkcje, z których można wyodrębnić cztery podstawowe:
- funkcja użytkowa - szczególnie wyraźna przy dekoracji stroju (agrafy, klamry, guzy, brosze, spinki do mankietów itp.);
- funkcja ozdobna, dekoracyjna - służącej wyłącznie do ozdoby ciała (diademy, kolie, naszyjniki, bransolety, kolczyki, zawieszki, pierścienie itp.);
- funkcja religijna (amulety, talizmany) - prawdopodobnie najstarszy z rodzajów biżuterii;
- funkcja materialna służąca lokacie kapitału i budująca kulturę materialną.
Biżuteria stosowana była jako oznaka władzy, prestiżu, zamożności czy też przynależności do określnej klasy, kasty czy plemienia.
Noszenie artystycznych wyróbów rękodzielniczych może stać się częścią naszej świadomości, wyborem uniwersalnych wartości i kształtowaniem określonych postaw.
Rękodzieło, jak mówi definicja, to wyrób wytworzony w sposób nieprzemysłowy, posiadający walory artystyczne, najczęściej zawierający motywy typowe dla kultury, w której powstał. Kryteria te spełnia więc choćby ta nawet najstarsza biżuteria robiona przez człowieka pierwotnego. Ważnym warunkiem rękodzieła, jak sama nazwa wskazuje jest ręczne „dzieło” według projektu oraz stosowanie tradycyjnych technik rzemieślniczych jak na przykład jubilerstwo, ceramika czy obróbka kamieni. Umiejętności te przekazywane są z pokolenia na pokolenie, w tradycyjnych warsztatach, gdzie istotą jest doskonalenie i dążenie do mistrzostwa.
Dzisiaj normą stała się produkcja biżuterii na dużą skalę, przy użyciu tanich, bezwartościowych materiałów, taśmowo i bezdusznie, co wpływa na „bylejakość” oraz niszczy pierwotną funkcję i znaczenie szlachetnych ozdób. Tak pozyskaną biżuterię, a raczej konfekcję sprzedaje się potem masowo w „sieciówkach” stacjonarnych i internetowych. Użytkownicy przedmiotów masowych obcują zazwyczaj z produktami o niskiej jakości, które szybko się rozpadają i masowo zasilają odpady a w nich samych wyzwalają postawę konsumpcyjną opartą na ilości.
Artystyczny wyrób rękodzielniczy dobrze zaprojektowany i uważnie wykonany z wysokiej jakości, szlachetnych materiałów w swych podstawowych założeniach staje w opozycji do masowości i niszczenia środowiska. Pieczołowicie wykonana biżuteria odzyskuje dziś swoją rangę i zróbmy wszystko, aby przeżywała renesans. Coraz więcej klientów zaczyna zauważać szkodliwy wpływy masowej produkcji na środowisko przyrodnicze i co za tym idzie na nich samych. Zatem sięganie po wyroby artystów i producentów z rodzinnych manufaktur to również postawa etyczna, która zwiększa świadomość na wielu poziomach i buduje szacunek do środowiska. To również inwestycja w sztukę, która zawsze się zwraca, ponieważ kształtuje gust, styl i pozwala obcować z pięknem całym pokoleniom, tworząc tradycję i kulturę materialną. Najważniejszą jednak rolą biżuterii będącej rękodziełem artystycznym jest zdobienie jej użytkowników na co dzień, dawanie poczucia wyjątkowości i zapewnienie oryginalności. Nosząca ją osoba wyróżni się z tłumu, wzbudzi zachwyt i ma pewność, że nikt inny nie ma identycznego naszyjnika, broszki czy pierścionka.
Dlatego pochylmy się nad rękodziełem, poczujmy radość z użytkowania przedmiotów pięknych i wartościowych. Do dzieła!